بررسی ویژگی وظیفه شناسی در سیستم شخصیت شناسی بیگ فایو یا نئو

1404/02/07 1:23 PM - 9 روز قبل


طی چند مقاله قصد داریم ویژگی های سیستم شخصیت شناسی بیگ فایو را که به اسامی نئو یا پنج عامل بزرگ شخصیت شناخته می شود، بررسی کنیم. هدفمان این است که نشان دهیم شخصیت های ما چقدر ظریف، پیچیده و غنی هستند. ابتدا ویژگی وظیفه شناسی را که «آلفا» نامیده می شود، بررسی می کنیم.

در یکی از قسمت‌های سریال سیمپسون‌ها به اسم «خواهر من، پرستار من»، بارت از اینکه والدینش خواهر کوچکترش یعنی لیزا را برای نگهداری از او استخدام کرده‌اند، بسیار عصبانی می‌شود. او به سبک همیشگی خود، انواع حقه‌ها را برای اذیت کردن لیزا به کار می‌برد. مانند سفارش یک ساندویچ زیردریایی بزرگ، دعوت از کراستی برای حضور در یک مهمانی الکی، تماس با 911 برای درخواست «خواهر برداری» و دادن بستنی با طعم قهوه به مگی کوچک برای شام.

واکنش لیزا دقیقا طبق انتظار است. او سعی می کند نظم را حفظ کند. از نظر او قوانین و مسئولیت پذیری بسیار اهمیت دارند. در حالیکه از نظر بارت چنین چیزهایی مانعی برای خوشگذرانی است. این سناریو به خوبی تضاد بین افرادی که امتیاز بالا و پایینی در بعد وظیفه شناسی در تست نئو می گیرند، نشان می دهد.

همین ویژگی به تنهایی نشان می دهد چقدر در زندگی خود نظم و ساختار دارید و طبق انتظارها واکنش نشان می دهید و رفتار می کنید. در ادامه این موضوع را بیشتر بررسی می کنیم. پس همراهمان بمانید. قبل از شروع با شرکت در تست Big Five تست و تایپ می توانید شخصیت خود را بهتر بشناسید و گزارش کامل آن  را نیز دریافت کنید.

بررسی خلاصه سیستم شخصیت شناسی پنج بزرگ عاملی

وظیفه شناسی یکی از ویژگی های شخصیتی پنج بزرگ عاملی است که طبق آن شخصیت انسان 5 بعد اساسی دارد. این ویژگی ها عبارتند از:

  • استقبال از تجربه یا گشودگی: چقدر کنجکاو و خلاق هستید و از ایده های جدید استقبال می کنید.
  • وظیفه شناسی: مرتبط با نظم، انضباط و اطمینان پذیری است.
  • برونگرایی: بر اساس تعامل های اجتماعی خود چقدر برونگرا و پرانرژی هستید.
  • سازگاری: چقدر تمایل دارید مشارکت کننده، مهربان و همدل باشید.
  • روان رنجوری: چقدر مستعد تجربه احساسات منفی مانند اضطراب و غم هستید.

برای آشنایی بیشتر با ویژگی های این تست، مقاله زیر را بخوانید:

هر ویژگی در یک طیف قرار دارد. یعنی افراد می توانند در هر بعد امتیاز بسیار بالا یا پایینی دریافت کنند و بیشتر آن ها در اواسط هر طیف قرار می گیرند. اگر با تست MBTI آشنا هستید، شاید متوجه باشید که همپوشانی هایی با تست NEO دارد.

وظیفه شناسی مربوط به بعد قضاوتی در مقابل ادراکی در سیستم MBTI می شود. به نحوی که شخصیت های قضاوتی امتیاز بالایی از نظر وظیفه شناسی می گیرند و ادارکی ها کمتر. مثلا می توانید انتظار داشته باشید که امتیاز شخصیت ESTJ در بخش وظیفه شناسی بیشتر از حد متوسط است و شخصیت ESTP امتیازی کمتر از حد متوسط به دست می آورد.

اما از آنجایی که این ویژگی در یک طیف بررسی می شود، یک شخصیت ESTJ ممکن است در مقایسه با ESTJ دیگر وظیفه شناس تر باشد و یکی خیلی کمتر.

ویژگی وظیفه شناسی یا وجدان داشتن چیست؟

وظیفه شناسی نشان می دهد یک فرد چقدر منظم، مسئولیت پذیر و با انضباط است. اغلب از آن به عنوان ویژگی خودکنترلی یاد می کنند، چون ساختار ذهنی و عاطفی لازم برای داشتن ثبات، انجام وظایف و رسیدن به اهداف را فراهم می کند. اسم کوچک فرد وظیفه شناس می تواند «رضایت به تعویق افتاده» باشد. افرادی که امتیاز بالایی در این بخش می گیرند، معمولا ویژگی های زیر را دارند:

  • منظم
  • کارآمد
  • هدف گرا
  • خودانضباط
  • قابل اطمینان
  • مسئولیت پذیر
  • جزئیات گرا
  • محتاط
  • وظیفه شناس
  • جدی

افرادی که امتیاز پایینی در این بخش می گیرند، معمولا ویژگی های زیر را دارند:

  • خودجوش (کسانی که بدون اندیشیدن قبلی عمل می کنند.)
  • تکانشی
  • حواس پرت
  • بی نظم
  • اهمال کار
  • منعطف
  • بدون ساختار
  • غیرقابل پیش بینی
  • بی خیال
  • سخت نمی گیرند.

هر دو انتهای طیف به یک اندازه معتبر هستند. تیم کاری را تصور کنید که همه امتیاز بالایی از نظر وظیفه شناسی دارند. روی کاغذ چنین تیمی مانند رویای هر رئیسی است، چون همه فوق العاده پرتلاش، بانظم و کارآمد هستند.

اما چه اتفاقی می افتد اگر یک مشتری در لحظه آخر جزئیات یک پروژه را تغییر دهد؟ اعضای انعطاف پذیر تیم که امتیاز پایینی در بخش وظیفه شناسی دارند، ممکن است بتوانند با شرایط سازگار شوند و به طور خلاقانه ای روند کار را عوض کنند. در حالیکه برای کسانی که امتیاز بالایی در این بخش دارند، سازگاری و تغییر مسیر خارج از برنامه های منظمشان یک چالش است.

برای آشنایی بیشتر با تست بیگ فایو، مقاله زیر را بخوانید:

وظیفه شناسی در دنیای واقعی

صحبت درباره وظیفه شناسی به صورت مفهومی ساده است، اما این ویژگی در زندگی روزمره چطور خود را نشان می دهد؟ سناریوهای زیر را در نظر بگیرید:

وظیفه شناسی در محیط کار

سناریو: شما رهبری یک پروژه گروهی با مهلت کم برای تحویل را بر عهده دارید. تمام اعضای تیم سبک کاری و برنامه ریزی متفاوتی دارند که باعث می شود هماهنگی وظایف سخت باشد. در میانه پروژه یکی از اعضای تیم تغییر قابل توجه رویکرد را پیشنهاد می کند که ممکن است باعث تاخیر پیشرفت شود، اما به صورت بالقوه نتیجه نهایی را بهبود می بخشد. گروه باید سریعا تصمیم بگیرد بدون اینکه مهلت تحویل پروژه را به خطر بیاندازد، چطور آن را پیش ببرد.

یک همکار با امتیاز C بالای شما ممکن است بگوید «طبق برنامه های که با آن موافقت کردیم پیش بروید و تمرکز خود را بر تحویل به موقع پروژه بگذاریم. ما می توانیم پس از آنکه پروژه را تمام کردیم، اگر وقت بود این ایده را مجددا بررسی کنیم.»

یک همکار با امتیاز C پایین شما ممکن است بگوید «ایده خوبی به نظر می رسد! بیایید آن را امتحان کنیم و ببینیم چی می شود. ما همچنان قبل از موعد تحویل وقت داریم، چرا امتحان نکنیم؟»

در این شرایط اتفاق زیر می افتد:

  • افراد با امتیاز C بالا مهارت های مدیریت زمان عالی دارند. آن ها با تسلط بالا وظایف و موعد تحویل پروژه ها را مدیریت می کنند و به ندرت در تحویل آن ها تاخیر دارند. مدیران، همکاران و مشتریان می دانند که می توانند روی این افراد حساب باز کنند.
  • اما وظیفه شناسی بدون چالش نیست. کسانی که فوق العاده وظیفه شناسند، ممکن است مشکل کمال گرایی داشته باشند که باعث فلج تحلیلی و فرسودگی می شود. افراد با امتیاز C بالا ممکن است به سختی بتوانند مسیر را عوض کنند. آن ها زمانی که در مسیر قرار می گیرند، آن را تا انتها می روند. برای این شخصیت ها عوض کردن مسیر و رها کردن وظایف و اهداف سخت است.
  • افراد با امتیاز C پایین مشکلات مخالف را دارند. این شخصیت ها بیشتر انعطاف پذیرند و بدون فکر عمل می کنند و با افراد دارای مقام و جایگاه که برای دقیق بودن و سازمان دهی ارزش قائل می شوند، دچار مشکل می شوند. آن ها ظاهرا به راحتی می توانند مسیر را عوض کنند و از یک پروژه به پروژه دیگر بروند که ویژگی عالی برای مواقعی است که نیاز به سازگاری است. اما در یک محیط دارای ساختار نظم، چنین رفتاری نشانه ناپایداری و غیرقابل اطمینان بودن است. آن ها ممکن است در به پایان رساندن یک پروژه مشکل داشته باشند.

وظیفه شناسی در روابط

سناریو: با همسر خود به آپارتمان جدیدی نقل مکان می کنید، اما رویکرد شما برای بازکردن کارتن ها و جعبه ها چیدن لوازم متفاوت است. یکی از شما با دقت روی تمام جعبه ها برچسب زده است و برنامه کاملی برای چیدن آن ها دارد، در حالیکه دیگری به صورت تصادفی شروع به باز کردن جعبه ها می کند.

فرد با امتیاز C بالا ممکن است بگوید «بیا مطمئن شویم که برنامه مشخصی برای باز کردن بسته بندی لوازم و اینکه باید کجا چیده شوند داشته باشیم. چنین چیزی باعث خواهد شد همه چیز راحت تر پیش برود و بعدا وقت خود را برای پیداکردن لوازم تلف نکنیم.»

فرد با امتیاز C پایین ممکن است بگوید «این قفسه خیلی خوبه اینجا باشه! بیا امتحان کنیم و ببینیم خوشمان میاد یا نه» یا این افراد ممکن است کاملا فرایند بازکردن جعبه ها و کارتن ها را بی خیال شوند.

در این شرایط اتفاق زیر می افتد:

  • افراد با امتیاز C بالا همسران قابل اطمینانی هستند که همیشه به وعده های خود عمل کرده و از عزیزان خود حمایت می کنند. آن ها اغلب کنترل روابط را برعهده می گیرند. به نحوی که ثبات و نظم را فراهم می کنند و اغلب بسیاری از مسئولیت های خانه را قبول می کنند و خانه هایشان منظم و تمیز است. اما این ویژگی اگر این شخصیت ها بیش از حد کنترل گر باشند یا از رویکرد همسر خود در رعایت نظم زیاد انتقاد کنند، مشکل ساز می شود.
  • افراد با امتیاز C پایین خودجوش بودن و سرگرم بودن را به روابط خود می بخشند. آن ها استرسی درباره جزئیات کوچک ندارند و از پیش رفتن طبق جریان لذت می برند. گرچه این ویژگی همچنین ممکن است باعث شود فراموش کار باشند یا نتوانند به مسئولیت های خود عمل کنند که باعث ایجاد مشکل در روابطی می شود که افراد برای مسئولیت پذیری و اطمینان پذیری ارزش قائل می شوند.

آیا وظیفه شناسی ویژگی آلفا است؟

اگر جوهره وظیفه شناسی را بررسی کنیم، به کلمه پشتکار می رسیم. پشتکار توانایی تمرکز و پایداری در مواجه شدن با موانع است. این ویژگی با وظیفه شناسی به خوبی جور در می آید. به نحوی که افراد دارای امتیاز بالا در این بخش وظیفه شناس، موفقیت طلب، خودانضباط و متفکر هستند.

پشتکار جذاب ترین ویژگی شخصیتی نیست، بلکه تحقیقات گسترده ای افراد وظیفه شناس و سخت کوش را به موفقیت های مختلف ربط می دهند.

  • طی تحقیقی در سال 2009، شرکت کنندگان وظیفه شناس درآمد و رضایت شغلی بالاتر را گزارش دادند.
  • در خانواده های دارای دو منبع درآمد، وظیفه شناسی زیاد با پس انداز 171 هزار دلار بیشتر از حد متوسط در این تحقیق مرتبط بود، حتی زمانی که عوامل مرتبط با سطح درآمد کنترل شده بودند.
  • این تحقیق نشان داد که کودکان وظیفه شناس عملکرد بهتری در مدرسه دارند.
  • زوجین وظیفه شناس رضایت بیشتری از ازدواج خود دارند، یعنی کسانی که طبق این تحقیق احساسات خود را بهتر کنترل کرده و مشکلات را برطرف می کردند.
  • افراد وظیفه شناس حتی ممکن است بیشتر عمر کنند. چون کمتر احتمال دارد که سیگار بکشند، مشروب بنوشند و بیشتر احتمال دارد رویکرد سالم تری را در زندگی در پیش بگیرند.

شاید جالب ترین نکته درباره وظیفه شناسی این باشد که چقدر با موفقیت تقریبا در هر جنبه از زندگی مرتبط است. برنامه ریزی و پایبندی به آن، موعد به موقع کارها، بودجه بندی و جلوگیری از تصمیم گیری های ناگهانی و احساسی مهارت هایی است که بدون توجه به اهدافتان و مرحله ای که در زندگی قرار دارید، به شما کمک می کنند. از طرفی این ویژگی به طور کلی بر تمامی جنبه های زندگی اثر می گذارد از موفقیت شغلی گرفته تا روابط و سلامت کلی.

آیا می توانید وظیفه شناسی را توسعه دهید؟

با آنکه ویژگی های شخصیتی از جمله وظیفه شناسی تا حدی تحت تاثیر ژنتیک قرار دارند، امکان بهبود آن به مرور زمان وجود دارد. این اتفاق ممکن است به صورت ناآگاهانه به علت شرایطی که در آن قرار دارید رخ بدهد یا می توانید آگاهانه تلاش کنید بعضی از عادات و رفتارهایی را که مرتبط به وظیفه شناسی هستند، در خود تقویت کنید.

مثلا تکمیل وظایف به شیوه وظیفه شناسی بالا، در طول زمان می تواند عادات را تغییر دهد و بنابراین وظیفه شناسی را بهبود ببخشد. مدارس از این نوع مداخله ها اغلب برای بهبود عادات مطالعه و مهارت های انضباطی دانش آموزان استفاده می کنند.

گرچه به یاد داشته باشید که عمل کردن برخلاف تمایل های ذاتی شما ممکن است چالش آفرین باشد و وظیفه شناسی زیاد همیشه مفید نیست. اگر حد آن خیلی زیاد باشد، نتیجه احتمالی اش افسردگی و اضطراب خواهد بود. مانند هر ویژگی دیگری تعادل نکته کلیدی است.

سخن نهایی

چه در خانواده خود شخصیت بارت یا لیزا را داشته باشید، با آگاهی از سطح وظیفه شناسی خود بهتر می توانید زندگی، حرفه و روابط خود را مدیریت کنید. وظیفه شناسی ویژگی قدرتمندی است، چون ویژگی خودکنترلی نام می گیرد. توسعه این ویژگی توانایی شما در پیشبرد برنامه ها، غلبه بر موانع یا رفع مشکلات را زمانی که شرایط سخت می شوند، بهبود می بخشد و همسر و همکار بهتری خواهید بود.

نکته مهم این است که تعادل درست را پیدا کنید. بسیاری از افراد بسته به شرایط وظیفه شناس هستند. آن ها چنین ویژگی را اگر شغلشان ایجاب کند نشان می دهند، اما در زندگی فردی خود ممکن است کمتر سخت بگیرند و بیخیال تر باشند. مهم است که سعی نکنید شخصیت اصلی خود را تغییر دهید، بلکه کشف کنید چقدر وظیفه شناسی می تواند زندگی شما را به نحوی بهتر کند که برایتان خالصانه و ماندگار است.


شخصیت شناسی توسعه فردی خودشناسی


برای ثبت نظر بایستی ابتدا وارد شوید.