1397/07/11 11:13 AM - 6 سال قبل
در روانشناسی ابعاد مختلف روان انسان مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد. ما در سایت تست و تایپ، در مدلی ساده و کاربردی تقسیم‌بندی‌های لایه‌های مختلف روان انسان را نمایش داده‌ایم. رویکرد تست و تایپ در تهیه این مدل، دسته‌بندی آزمونهای مورد استفاده در توسعه فردی و کسب و کار است. رویکرد بین رشته‌ای مدیریت منابع انسانی و روانشناسی صنعتی و سازمانی به گونه‌ای که بتوان از آزمونهای روانشناسی در توسعه فردی و کسب و کار استفاده نمود.
همانطور که در تصویر فوق ملاحظه می‌کنید این تقسیم‌بندی از بیرونی‌ترین تا عمیق‌ترین لایه‌ها شامل این موارد هستند:
هر یک از آزمونهای روانشناسی به عنوان ابزار شناختی به یکی از این لایه‌های رفتار، شخصیت، هوش، مدل ذهنی و ناخودآگاه می‌پردازند. دانستن این که هر کدام از آزمونهای روانشناسی به کدام قسمت از روان مربوط می‌شوند می‌تواند به ما نقشه راهی بدهد که در کشف و ارتقاء ابعاد شخصیتی، رفتاری و در نهایت توسعه فردی و یا استفاده از این ابزارها برای توسعه کسب و کار، راهگشا باشد. اینکه بدانیم ابزار ما سنجش رفتار است یا سنجش شخصیت، به کشیدن نقشه راه توسعه فردی یا کاربرد ابزار در کسب و کار، کمک شایانی می‌کند.
آزمونهای روانشناسی مربوط به رمزگشایی از رفتار در سایت تست و تایپ، آزمون دیسک با گزارش کامل DISC و آزمون سبک مذاکره و آزمون تعویق تصمیمات هستند.
رفتار، بیرونی‌ترین مدل بروز حالات انسانی است. افراد برای پذیرفته شدن در اجتماع به صورت خودآگاه رفتاری را از خود بروز می‌دهند که می‌توانند آن را بر اساس زمان و مکان تغییر دهند. آزمون دیسک یکی از ابزارهای تعیین رفتار است. آزمون سبک مذاکره و آزمون تعویق تصمیمات نیز با توجه به اینکه رفتارهای قابل تغییری هستند در این حوزه قرار دارند. از آنجا که آزمون دیسک با گزارش کامل سه پروفایل خروجی دارد که رفتار فرد را به صورت شخصی، رفتار کاری و رفتار عمومی نشان می‌دهد، کاربرد زیادی در توسعه فردی و کسب و کار دارد.
تست‌های روانشناسی مربوط به رمزگشایی از شخصیت در سایت تست و تایپ آزمون شخصیتی مایرز بریگز یا MBTI (یا آزمون ام بی تی آی مخصوص نوجوانان) و آزمون اینیاگرام با گزارش کامل و آزمون گاستون برژه و آزمون آیسنک یا طبایع، هستند که تیپ شخصیتی فرد را مشخص می‌کنند. تغییر این لایه از روان برخلاف لایه رفتار، برای شخص امکان پذیر نیست و در پروسه توسعه فردی، فرد فقط به کشف آن می‌پردازد. از بین این آزمون‌ها که در سایت تست و تایپ در اختیار کاربران قرار دارد آزمون ام بی تی آی از گذشته در کسب و کار کاربردهای فراوانی داشته است. در حال حاضر هم سایت تست و تایپ یکی از ارکان آزمون پرکاربرد در کسب و کار بنام نوتریکا 180 درجه را براساس خروجی MBTI قرار داده است. همچنین در تدوین بخشی از آزمون استعدادیابی شغلی و تحصیلی نوتریکا جونیور هم از تست MBTI مخصوص نوجوانان استفاده شده است.
در لایه‌های عمیق‌تر هوش و استعداد قرار دارد. تست‌های روانشناسی این لایه عبارتند از آزمون هوش چندگانه گاردنر، آزمون هوش هیجانی بار_ان و تست هوش هیجانی برادبری و گریوز . از آنجا که هوش هیجانی قابل آموزش و تقویت بوده و از طرفی فاکتور مهمی در برقراری ارتباط موثر با دیگران است، کاربرد زیادی در کسب و کار و توسعه فردی دارد.
در سایت تست و تایپ در حوزه مدل ذهنی تست‌های روانشناسی آزمون مدل ذهنی، تست چپ مغزی و راست مغزی و تست نگرش نسبت به پول را در اختیار کاربران قرار داده‌ایم. آزمون نئو با گزارش کامل که NEO یا BIG5 نامیده می‌شود، در لایه مدل ذهنی و باورها قرار دارد. آزمون نئو با گزارش کامل از آزمونهای پرکاربرد در حوزه کسب و کار و توسعه فردی است. تست نئو 30 فاکتور مهم روانشناسی را به صورت مستقیم گزارش می‌دهد از جمله: اضطراب، پرخاشگری، افسردگی، قاطعیت و تلاش برای موفقیت و بسیاری از شاخص‌های مهم روانشناسی دیگر.
در عمیق‌ترین لایه روان، ناخودآگاه فرد قرار دارد. تست کهن الگوها، ناخودآگاه فرد را مشخص می‌کند و تغییر این لایه امکان‌پذیر نیست؛ اما اگر در فرد آگاهی ایجاد شود به خودآگاهی فرد کمک زیادی می‌کنند. تست سفر قهرمانی (آرکتایپ یونگ)، تست کهن الگوی اسطوره‌ای زنان، تست کهن الگوی اسطوره‌ای مردان در این حوزه قرار دارند. با توجه به اینکه شناخت ناخودآگاه، الگوهای رفتاری را مشخص می‌کند، روز به روز بر کاربرد تست‌های کهن الگویی یونگ در حوزه‌های مختلف کسب و کار از استخدام گرفته تا مارکتینگ و برندینگ در حال افزایش است. از سوی دیگر تست‌های کهن الگوها در حوزه توسعه فردی نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته و شناخت و آگاهی از ناخودآگاه فرد، از اولین قدم‌ها برای توسعه فردی تعریف شده است.
عوامل موثر بر شخصیت و رفتار انسان ژنتیک، محیط و شرایط هستند؛ بنابراین شخصیت انسان در قبل از تولد(ژنتیک) و در سال‌های ابتدایی تولد و رشد (محیط و شرایط) شکل گرفته و تکامل می‌یابد و دیگر قابل تغییر نیست. ناخودآگاه، مدل ذهنی و شخصیت از موارد غیر قابل تغییر هستند و فقط لایه رفتار آن هم در سطح آنچه که جامعه یا محیط کار از ما می‌بیند قابل تغییر است و هوش هیجانی هم رفته رفته تکامل می‌یابد و قابل آموزش است.
اتفاقی که در دهه اول زندگی اکثر انسان‌ها با آن روبرو می‌شوند تشویق، تنبیه یا اجبار از سوی محیط برای بروز شخصیت یا رفتاری که مورد پسند محیط است و الزاما با شخصیت و ویژگی‌های شخص تطابق ندارند. این وضعیت پیامدهایی در پی خواهد داشت از جمله عدم اعتماد به نفس و عدم عزت نفس. مجموع این عوامل باعث می‌شوند که اکثر انسان‌ها در نوجوانی و جوانی انرژی لایه‌های مختلف ذهن و روان‌شان در یک امتداد نباشد. برای کم شدن استرس و استفاده حداکثر از ظرفیت‌ها و در نهایت احساس رضایت از زندگی، انسان باید تلاش کند فارغ از انتظار اطرافیان و محیط، خود واقعی‌اش را کشف کند و رفتار و انتظاراتش را در جهت صحیح لایه‌های ذهنش تنظیم کند و به انتخاب‌های ناخودآگاه و مدل ذهنی و شخصیت و رفتار خودش احترام بگذارد و در جهتی کار و زندگی کند که به جای جنگ با خویشتن، به صلح و رشد درونی دست پیدا کند.
بنابر آنچه گفته شد لازم است که از ناخودآگاه مدل ذهنی، هوش و شخصیت و رفتار اجتماعی خود را با تست‌های روانشناسی بسنجیم و تعارضات درونی خود را پیدا کنیم و آگاهانه به اصل خود برگردیم و از نقاط قوت خود استفاده کنیم. باید توجه داشته باشیم که هیچ شخصیتی بر شخصیت دیگر برتری ندارد و این شرایط مختلف نیازهای مختلف را می‌طلبد. پس از شناخت خود می‌توانیم شرایط و موقعیت‌هایی را انتخاب کنیم که با توانایی‌های ما سازگاری داشته باشند تا از لحظه‌های کار و زندگی خود لذت ببریم؛ بنابراین قبل از هرچیز باید با تست‌های روانشناسی شناخت کاملی از لایه‌های مختلف ذهن و روان‌مان پیدا کنیم و بسنده کردن به یک تست رفتار یا شخصیت کافی نیست.
